Familiale
bemiddeling
Werk samen aan een oplossing
Wat is bemiddeling ?
​
Bemiddeling is een procedure om conflicten op te lossen naast de rechtbank. De bemiddelingsprocedure werd als volwaardig alternatief van de rechtbank erkend en ingevoegd in het Gerechtelijk Wetboek in 2005.
​
Sedertdien wordt bemiddeling meer en meer gepromoot als een ‘alternatieve vorm van geschillenbeslechting’. Ook de huidige minister van Justitie streeft ernaar om bemiddeling een prominente plaats te geven binnen het gerechtelijk landschap.
Niet in alle situaties is bemiddeling aangewezen. Slechts wanneer de betrokkenen bij een conflict bereid zijn om constructief te praten en te onderhandelen, kan een bemiddelaar helpen om op een snelle, efficiënte en goedkopere manier tot een oplossing te komen.
​
Steeds meer mensen zijn op zoek naar een gedragen oplossing, veeleer dan een 'win or lose'-scenario voor de rechtbank.
Steeds meer mensen zijn op zoek naar een gedragen oplossing, veeleer dan een ‘win or lose'-scenario voor de rechtbank. Wat de rechtbank zal beslissen is trouwens altijd onzeker. Bovendien kan een beslissing van buitenaf, zeker in familiale aangelegenheden, nooit volledig tegemoetkomen aan de onderliggende noden of bekommernissen.
Soms moeten juridische kwesties worden uitgeklaard door een rechtbank. Maar even vaak kunnen conflicten worden opgelost via bemiddeling of onderhandeling.
​
Een bemiddelaar is een neutrale en onpartijdige persoon die de dialoog ondersteunt en aanmoedigt...
Een bemiddelaar is een neutrale en onpartijdige persoon die de dialoog ondersteunt en aanmoedigt, aan de hand van communicatieve vaardigheden, informatie en inzicht zodat de partijen zich ten volle kunnen concentreren op de uitdaging om een oplossing te vinden voor hun geschil.
De bemiddelaar waakt erover dat de communicatie tussen partijen op een respectvolle wijze verloopt, dat verstoorde gesprekken en escalatie van conflict worden omgebogen naar een sfeer van sereen overleg. De bemiddelaar bezorgt ook de nodige (juridische) informatie op een transparante manier en zoekt desgevallend mee naar oplossingen, zonder evenwel te oordelen over standpunten of visies.
In de eindfase zal de bemiddelaar ervoor zorgen dat de oplossing die partijen voorstaan in alle aspecten realistisch, wettig en uitvoerbaar is. De juridische kennis van een bemiddelaar wordt ingezet bij de uitwerking van een schriftelijk akkoord.
​
De bemiddelaar zet een traject uit voor de partijen om zelf naar een oplossing toe te werken.
Waar een rechter of arbiter een oordeel vellen op grond van eenzijdig aangevoerde feiten en zuiver juridische gronden, zet de bemiddelaar een traject uit voor de partijen om zelf naar een oplossing toe te werken.
​
Bemiddeling betekent niet altijd ‘water bij de wijn doen’ maar vooral een akkoord tot stand brengen dat gedragen wordt door alle partijen. Wederzijds begrip, erkenning en respect voor verschillende standpunten zijn daarvoor een belangrijke sleutel.
Bemiddeling hoeft tot slot niet noodzakelijk tot een volledig akkoord te leiden. Ook een gedeeltelijk akkoord kan worden vastgelegd.
Wanneer de bemiddeling een einde neemt zonder het bereiken van een akkoord, herneemt de gerechtelijke procedure of kan zo nodig een gerechtelijke procedure worden opgestart.
​
​
Voordelen van bemiddeling
​
Snel en efficiënt
​
Bemiddeling is de soepelste procedure die ons Belgisch gerechtelijk apparaat kent. Partijen zijn niet afhankelijk van gerechtelijke kalenders en komen tijdens succesvolle bemiddelingsgesprekken sneller ‘to the point’.
Ook via digitale weg is bemiddeling mogelijk.
​
Betaalbaar
​
De kosten van een bemiddeling zijn over het algemeen lager dan een procedure voor de rechtbank, waar gerechtskosten snel oplopen.
Het ereloon van de bemiddelaar wordt gezamenlijk gedragen, ongeacht het aantal partijen. De kostprijs van een homologatieprocedure (die vrijblijvend is) is beperkt tot het rolrecht.
​
Duurzaam
​
Bemiddeling impliceert steeds een win-win scenario. De partijen nemen immers actief deel aan het proces en beslissen zelf over de inhoud van hun overeenkomst. Dit zorgt niet alleen voor een respectvolle relatie op langere termijn maar ook voor een grotere zekerheid en vertrouwen dat de gemaakte afspraken worden nageleefd.
​
Bij bemiddeling houdt u de oplossing in handen. Een eigen onderhandeld akkoord geeft meer voldoening en berusting dan wanneer een rechter voor u beslist.
​
Indien het akkoord wordt opgesteld door een erkend bemiddelaar, bekomt het na homologatie dezelfde waarde en uitvoerbare kracht als een vonnis.
​
Confidentieel
​
Al wat tijdens de bemiddeling gezegd of uitgewisseld wordt, is vertrouwelijk. Het mag nooit gebruikt worden buiten de context van de bemiddeling.
​
Wat u overeenkomt, blijft tussen gesloten deuren. De bemiddelaar is gebonden door haar beroepsgeheim.
​
Schorsend
​
Om te voorkomen dat partijen zouden afzien van een bemiddelingsprocedure omwille van tijdsdruk of uit vrees dat hun vordering zou komen te vervallen mocht de bemiddeling niet slagen, voorziet het Gerechtelijk Wetboek in een schorsing van de verjaring tijdens de hele bemiddelingsprocedure, mits bepaalde formaliteiten worden nageleefd.
​
​
Wat is familiale bemiddeling ?
​
Bemiddeling staat open voor elk soort conflict. In de praktijk onderscheiden bemiddelaars zich door hun specialisatie.
Familiale bemiddelaars hebben een bijkomende specifieke opleiding genoten waarin wordt gefocust op de eigenheid van conflicten in familiale context. Alle mogelijke conflicten tussen familieleden en partners kunnen een oplossing vinden via de weg van bemiddeling, mits alle betrokkenen hiervoor open staan.
​
Scheidingsbemiddeling
Of partners nu gehuwd zijn of samenwonend, een scheiding brengt heel wat regelingen met zich mee.
Goederen worden verdeeld (onroerend goed, rekeningen, verzekeringen, inboedel, etc.), het verblijf van de kinderen moet worden georganiseerd, alimentatieverplichtingen komen ter sprake, erfrechtelijke en fiscale aspecten worden bekeken.
Niet alle koppels slagen erin na een relatiebreuk op constructieve wijze te overleggen over een voor ieder leefbare regeling. Een bemiddelaar kan hulp bieden in dit proces en de nodige juridische expertise aanwenden bij het uitwerken van een allesomvattend akkoord.
Dit akkoord kan de vorm krijgen van een EOT-overeenkomst (voor gehuwden) of een ouderschaps- en/of verdelingsovereenkomst (voor samenwonenden).
Het kan ook zijn dat u een bestaande regeling wenst te herbekijken, omwille van een wijziging in uw gezinssituatie of omdat er nieuwe conflicten opduiken. Ook dan kan een bemiddelaar helpen om naar een nieuwe overeenkomst toe te werken ofwel een oplossing te vinden voor de moeilijke uitvoering van de bestaande regeling.
​
​
Erfenisbemiddeling
​
Jammer genoeg verloopt de verdeling van een nalatenschap niet altijd zonder conflict. De complexiteit van ons erfrecht maakt deze verdeling niet gemakkelijker.
Een notaris bij wie de erfgenamen een aangifte van nalatenschap laten opmaken, zal doorgaans als eerste worden aangesproken om onpartijdig te adviseren. Soms maakt een notaris ook een voorstel van minnelijke schikking op. Dit leidt evenwel niet altijd tot een akkoord.
In de praktijk nemen erfgenamen, bij het uitblijven van een regeling, ieder een verschillende advocaat onder de arm. Familiale onenigheden worden dan snel herleid tot juridische stellingen die fel tegenstrijdig kunnen zijn.
Juridische kwesties omtrent nalatenschappen worden vaak gevoed door emoties, oude wonden en conflicten die opborrelen of een sfeer van wantrouwen tussen erfgenamen. Het is dan ook belangrijk om partijen te laten communiceren over hun reële bekommernissen, hun ‘immateriële erfenis’ en hun vragen om transparantie en rechtvaardigheid.
Zo niet, dreigen jarenlange procedures waarin louter het juridische aspect aandacht krijgt. Wat rechtvaardig is in familiale context is voorts door een rechtbank moeilijk te beoordelen.
Een professionele bemiddelaar kan het proces begeleiden voor alle betrokken partijen om onderling tot een aanvaardbare oplossing te komen. Op die manier kunnen zelfs familiebanden worden aangehaald en krijgt het rouwproces van elke erfgenaam het nodige respect.
​
​
Vermogensplanning
Bemiddeling kan tot slot een draagvlak creëren voor vermogensplanning. Zo is er thans de mogelijkheid om een erfovereenkomst te sluiten, een ‘familiaal pact’ tussen ouders en (klein)kinderen waarin bepaalde afspraken worden gemaakt over de verdeling van de nalatenschap.
Een bemiddelaar kan helpen om deze overeenkomst tot stand te brengen, in samenwerking met een notaris die de uiteindelijke overeenkomst vorm geeft.
​
Wat kost een bemiddeling ?
​
De uiteindelijke kostprijs van een bemiddeling is afhankelijk van meerdere factoren:
-
de duurtijd van het traject (het aantal sessies)
-
de diensten die moeten geleverd worden door de bemiddelaar (opzoekingen, berekeningen, redactie van de overeenkomst)
-
de medewerking van de betrokken partijen (overdracht stukken, constructieve houding)
-
de complexiteit van het geschil
-
eventuele homologatiekosten, etc.
Het doel van bemiddeling is om voor alle betrokken partijen een bevredigende oplossing te vinden. Soms zijn twee bemiddelingsgesprekken al voldoende, soms is er meer tijd nodig.
​
Het is wettelijk bepaald dat de kosten van de bemiddelingsprocedure in gelijke mate worden gedragen door alle betrokken partijen. Onderling kunnen zij evenwel van dit principe afzien, bijvoorbeeld door een afwijkende verdeelsleutel op te nemen in het voordeel van een financieel minder krachtige partij.
​
Het uurtarief van Mieke Gonnissen bedraagt € 90 ongeacht het aantal partijen. Een bemiddelingssessie duurt in principe 1 uur, tenzij anders overlegd. Familiale bemiddeling is vrijgesteld van BTW.
​
De kostprijs van homologatie van het bekomen akkoord bij de rechtbank van eerste aanleg bedraagt € 165 (rolrecht). U betaalt bovendien € 22 voor het fonds van tweedelijnsbijstand.
​
Heeft u onvoldoende middelen? Mogelijk komt u in aanmerking voor rechtsbijstand. Voor meer info over de inkomensgrenzen kan u contact opnemen met een justitiehuis of met het bureau voor juridische bijstand.
​
Mieke Gonnissen
-
Erkend als familiaal bemiddelaar bij beslissing van de Federale Bemiddelingscommissie dd. 8 februari 2018
​
-
Onderworpen aan de wettelijke criteria en kwaliteitsvereisten voor erkende bemiddelaars waaronder de verplichting tot permanente vorming
​
​
-
Advocaat sedert 19 januari 2009 met bijzondere kennis van het familierecht, erfrecht en vermogensrecht